Door (kennelijk) onbehoorlijk bestuur kunnen bestuurders en commissarissen schade toebrengen aan derden. Steeds vaker worden zij daarvoor persoonlijk aansprakelijk gesteld. Deze aansprakelijkheid van bestuurders is continu in beweging en wordt steeds verder opgerekt door wetgeving en jurisprudentie.
Verzekeraars voor bestuurdersaansprakelijkheid (D&O) in Nederland bieden oplossingen voor het aansprakelijkheidsrisico dat de bestuurder loopt bij het uitvoeren van zijn of haar taak. De nieuwe voorwaarden van de verzekeraars bieden voor bijna alle denkbare financiële aansprakelijkheidsrisico’s die de bestuurder in zijn of haar privé-vermogen loopt. Daarnaast biedt de polis bescherming in de vorm van rechtsbijstand voor een breed scala aan mogelijke acties tegen de bestuurder.
Het aantal claims voor aansprakelijkheid bestuurders neemt elk jaar toe. Met onderstaande schadevoorbeelden en premies kunt u zich een beeld vormen van dit bestuurders- en commissarissen aansprakelijkheid risico.
Audio aansprakelijkheid bestuurders
Schadevoorbeelden
1. Doelbewust vermogen onttrekken
Het bestuur van een middelgrote holdingmaatschappij met een aantal handelsondernemingen onttrekt doelbewust vermogen aan een zwaar verliesgevende dochter met de gedachte het vermogen op die wijze voor de groep veilig te stellen. De dochter gaat inderdaad failliet en de crediteuren blijven met lege handen achter. De curator stelt de bestuurders van de holding persoonlijk aansprakelijk namens de benadeelde crediteuren van de failliete dochter.
2. Ontwerper stelt een directeur aansprakelijk voor te late levering.
De DGA van een textiel bedrijfje importeert fijne zijde uit Sri Lanka vanwege de zeer goede kwaliteit, hoewel hij weet dat het risico groot is dat door de jaarlijkse overstromingsproblematiek niet kan worden geleverd. De levering blijft inderdaad uit, waardoor de halfjaarlijkse haute couture collectie van een zeer trendy ontwerper grote vertraging oploopt. Zozeer zelfs dat deze collectie pas tegen het vallen van de herfst gereed is en de verkoopcijfers uiteraard schrikbarend laag zijn. De ontwerper stelt de DGA persoonlijk aansprakelijk. De aanspraak baseert hij op het gegeven dat de DGA onnodig risico heeft genomen, waardoor zijn contractpartner, de ontwerper, financiële schade heeft geleden.
3. Een meubelfabriek stelt een DGA persoonlijk aansprakelijk.
Een meubelfabriek en een modebedrijf richten een joint-venture op om samen een modieuze bank stoffenlijn te ontwerpen, te produceren en op de markt te brengen. De investeringen van beide partijen zijn omvangrijk. Door gebrek aan een gedegen marktonderzoek blijkt pas in de laatste fase dat de belangstelling voor deze producten zeer gering is. De joint-venture wordt dan ook na korte tijd ontbonden. Dit mislukte avontuur brengt de meubelfabriek financieel op de rand van de afgrond en de verantwoordelijke directie neemt ontslag. Er treedt een nieuw bestuur aan, dat al snel besluit om de voormalige directie persoonlijk aansprakelijk te stellen voor de financiële schade. De aansprakelijkheid bestuurders is zo een feit geworden.
4. Curatoren stellen een bestuur van een scheepswerf aansprakelijk.
Het bestuur van een scheepswerf is in een opperbeste stemming. Er is een overeenkomst getekend voor de bouw van twee zeer grote baggerschepen. In plaats van winst te kunnen boeken bedraagt het verlies echter ruim 25 miljoen euro. Dit luidt het faillissement in van de scheepswerf. De curatoren stellen dat het contract voor de bouw van deze schepen voor de werf organisatorisch en financieel een maatje te groot is geweest. Onder andere was het eigen vermogen te laag om de financiering van materialen te dekken. De curatoren stellen de bestuurders persoonlijk aansprakelijk.
Tip
Bij bestuurlijke aansprakelijkheid draait het niet alleen om onbehoorlijk bestuur (zie lijstje onder dit artikel) maar ook in hoeverre het handelen of nalaten ook substantieel heeft bijgedragen aan het faillissement. Dat laatste wordt vaak vergeten.
Neem vanaf aanvang dus altijd een specialist in de hand als u bestuurlijk aansprakelijk wordt gesteld. Een curator heeft vaak andere belangen dan uw belang als oud-bestuurder. Het zijn vaak heftige tijden waar een bestuurder mee geconfronteerd wordt bij een faillissement maar realiseer u dat de curator niet degene is waar u uw hart bij kunt uitstorten want dat kan u duur komen te staan.
Redenen persoonlijke aansprakelijkheid bestuurders
Hieronder worden situaties genoemd die kunnen leiden tot persoonlijke aansprakelijkheid bestuurders en toezichthouders. Deze lijst is gebaseerd op aanspraken die in de praktijk regelmatig hebben plaatsgevonden. Dit is echter geen limitatieve opsomming. Het is afhankelijk van de specifieke, individuele situatie of een claim door de rechter wordt toegewezen cq of er dekking is op de aansprakelijkheid bestuurders verzekering.
- De boekhouding:
- Nalaten een boekhouding bij te houden
- Niet of te laat opmaken van de jaarrekening en nalaten te zorgen voor de eventuele publicatie
- In het jaarverslag een misleidende voorstelling geven van de positie van de vennootschap.
- Het niet tijdig melden van betalingsonmacht aan de fiscus, bedrijfsvereniging en bedrijfs(tak)pensioenfonds (Tweede Misbruikwet).
- Het zonder behoorlijke voorbereiding nemen van beslissingen met verregaande financiële consequenties, zonder aandacht te besteden aan het behoorlijk op schrift stellen van gemaakte afspraken.
- Het aangaan van voor de rechtspersoon nadelige verplichtingen terwijl een faillissement op korte termijn niet ondenkbaar is.
- Het verwaarlozen van de kredietbewaking.
- In situaties van dreigende betalingsonmacht crediteuren van de rechtspersoon selectief betalen.
- Het negeren van tegenstrijdige belangen van een bestuurder – zakelijk of privé.
- Het stellen van onevenredig grote zekerheden ten behoeve van financiers of het ongunstig vervreemden van activa.
- Het niet of niet op tijd informeren van aandeelhouders en commissarissen over ontwikkelingen die voor hen van belang zijn.
- Handelen in strijd met het doel van de rechtspersoon zoals genoemd in de statuten.
- Onvoldoende deskundigheid of besluiteloosheid van bestuurders. Zoals het niet aanvragen van het faillissement van de rechtspersoon, terwijl duidelijk is of behoort te zijn dat de rechtspersoon de verplichtingen niet meer kan nakomen.
- Het verstrekken van financieringen aan derden, bestuurders of aandeelhouders zonder daarvoor zekerheid te vragen.
- Het aangaan van verplichtingen waarvan bekend is of bekend moet zijn dat de rechtspersoon ze niet kan nakomen.
- ‘Zwart’ontvangen en ‘zwart’ betalen van bedragen (incl. lonen).
- Het abrupt ontvlechten van deelnemingen waarbij de solvabiliteit en liquiditeit met een verhoudingsgewijs uitzonderlijk hoog bedrag verminderd wordt.
- Ongerechtvaardigde persoonlijke verrijking.
WBTR de nieuwe 2021 wet
Hoe ziet de bestuurdersaansprakelijkheid eruit na de invoering van de WBTR? De Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR) moet er voor zorgen dat bestuur en toezicht van verenigingen en stichtingen verbetert. In de wet zijn er regels opgesteld over taken, bevoegdheden, verplichtingen en aansprakelijkheid. Met deze wet wil de overheid voorkomen dat wanbestuur, onverantwoordelijk financieel beheer, zelfverrijking, misbruik van posities en andere ongewenste activiteiten verenigingen en stichtingen schaden. De formele aansprakelijkheid bestuurders speelt daarbij een belangrijke rol. Uitgebreid informatie via onze speciale WBTR informatiepagina.
Persoonlijke hoofdelijke (privé) financiële aansprakelijkheid
Als u bestuurder wordt bij een BV, gaan uw gedachten vooral uit naar de wijze waarop u die functie gaat vervullen. U zult niet meteen stilstaan bij de mogelijke aansprakelijkheid bestuurders. In principe is de vennootschap aansprakelijk voor de schulden die worden gemaakt. Toch kan het voorkomen dat er een aansprakelijkheid bestuurders wordt gesteld.
Onbehoorlijk bestuur en aansprakelijkheid bestuurders
Op de een of andere manier zal een aansprakelijkstelling te maken hebben met het niet behoorlijk vervullen van uw taak als bestuurder. Het niet voldoen aan de publicatie- en boekhoudplicht blijkt in de praktijk ook een belangrijke oorzaak van persoonlijke aansprakelijkheid. Ook fusies en overnames geven hiertoe aanleiding. Daarnaast worden veel aansprakelijkheid bestuurders ingesteld naar aanleiding van het faillissement van de vennootschap.
WBTR en de aansprakelijkheid bestuurders
De Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (WBTR) is bedoeld om bestuur en toezicht van verenigingen en stichtingen te verbeteren. Er zijn regels opgesteld over taken, bevoegdheden, verplichtingen en aansprakelijkheid. De overheid wil met de wet voorkomen dat wanbestuur, onverantwoordelijk financieel beheer, zelfverrijking, misbruik van posities en andere ongewenste activiteiten verenigingen en stichtingen schaden. Helaas blijken zaken als ‘een greep uit de kas’ en ‘vriendjespolitiek’ vaker voor te komen dan velen denken. De wet gaat dat tegen door procedures en verantwoordelijkheden met elkaar te bespreken en vast te leggen. Meer info.
Persoonlijk aansprakelijk
Voor bestuurstaken geldt een collectieve verantwoordelijkheid en voor alle bestuurders een hoofdelijke aansprakelijkheid. Dat betekent dat u als individuele bestuurder persoonlijk aansprakelijk kunt worden gesteld voor de volledige schade die voortvloeit uit fouten van uzelf of uw medebestuurders. De aansprakelijkheid van commissarissen is afgeleid van die van de bestuurders. Pas wanneer (kennelijk) onbehoorlijk bestuur is vastgesteld, wordt een onderzoek ingesteld naar commissarissen.
Intern en extern aansprakelijkheid bestuurders
Bestuurders en commissarissen (wiki aansprakelijkheid) hebben te maken met:
- Interne aansprakelijkheid
Indien u als bestuurder of commissaris tekortschiet in de vervulling van uw taak, kan het bedrijf zelf u aansprakelijk stellen. - Externe aansprakelijkheid
Indien u onzorgvuldig handelt naar derden, zoals crediteuren, de Belastingdienst en werknemers, kunt u door hen aansprakelijk worden gesteld.
Grote financiële schade
Een aansprakelijkheidsclaim kan al snel flink in de papieren lopen. Maar ook als een claim door de rechter wordt afgewezen, brengt dit hoge juridische kosten met zich mee. Bent u als bestuurder onverzekerd, dan draait u persoonlijk op voor eventuele schadeclaims en/of hoge advocaatkosten.
Dit gaat ten koste van uw privé-vermogen. Deze vermogensschade is overigens niet gedekt op de bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering (AVB). Deze dekt immers alleen aanspraken voor materiële en personenschade.
Afsluiten polis
Het afsluiten van een bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering is daarom een belangrijke overweging. De Basis BCA-Polis dekt de financiële gevolgen van persoonlijke aansprakelijkheid voor fouten begaan in uw hoedanigheid van bestuurder of commissaris.
Voor wie aansprakelijkheid bestuurders?
De Basis BCA-Polis is ontwikkeld voor BV’s met een geconsolideerde omzet tot EUR 25.000.000 op jaarbasis. De Basis BCA-Polis is niet bedoeld voor BV’s:
- die korter dan twee jaar bestaan
- met een solvabiliteit van minder dan 5%
- met 2 maal een verlies de afgelopen 2 jaar
- actief als financiële instelling (een beheerder, een beleggingsinstelling, een beleggingsonderneming, een bewaarder, een clearinginstelling, een financiële dienstverlener)
- actief in de projectontwikkeling
- met deelnemingen en/of activiteiten in de VS en/of Canada
- actief in high-tech of bio-tech industrie
Dekking bij aansprakelijkheid bestuurders
De dekking van de verzekering bestaat uit twee elementen:
- de kosten van verweer
- de uiteindelijke schadevergoeding
Onverwachte andere risico’s
- De vrijwilligersverzekering. Elke vrijwilliger kan de organisatie aansprakelijk stellen bij schade en dus de schade vergoed wil krijgen. Ook zijn er ongevallenuitkeringen die bestemd zijn voor bijvoorbeeld uitjes of verkeer. Premie berekening.
- De aansprakelijkheidsverzekering. Heeft een ander schade vervolgens is die schade verzekerd met een aansprakelijkheidsverzekering. Premie berekening.
- De rechtsbijstandsverzekering. Juridische hulp bij ruzies want advocatenkosten kunnen hoog oplopen. Premie berekening.
- En natuurlijk de Bestuurdersaansprakelijkheid. Deze polis zorgt er voor dat de Bestuurder niet financieel aansprakelijk kan worden gesteld want op dat moment kan hij/zij ook persoonlijk aansprakelijk worden gemaakt. Premie berekening.
Een specialist
U bent meteen tevreden, daar zorgen wij voor. Wij doen dat razendsnel als het snel kan en grondig als dat voor u nuttig is. U kan ook aangeven dat wij op afstand moeten blijven. Stelt u prijs dat wij direct helpen dan hebben we snel contact; ook als u ’s avonds of in het weekend even rustig wilt overleggen. U kan het persoonlijke verhaal van Gerrit-Jan Doorneweerd hier lezen.
✅ Kosteloze premieopgave en schadehulp
✅ Tijdsbesparing met unieke online formulieren
✅ Betaalbaar, efficiënt en op dagverwerking
✅ Avond en weekend service
✅ Professioneel deskundige aansprakelijkheid bestuurders