Renseignement en straf

Renseignement is een voor velen een onbekend begrip. Toch kan het flinke financiele gevolgen hebben als u een lijfrenteverzekering heeft.

De man had een oud regime lijfrente waarvoor hij tot en met 1999 premies heeft betaald en afgetrokken. In 2003 koopt hij de lijfrenteverzekering af. De verzekeraar deelt mee dat de man een bedrag moet opgeven bij zijn belastingaangifte en dat het bedrag van de afkoopsom gerenseigneerd wordt aan de belastingdienst. De belastingadviseur vult de aangifte in.

In deze aangifte is de afkoopsom niet opgenomen.

Na ontvangst van het bericht van de verzekeraar vordert de inspecteur na en legt een vergrijpboete op. Met deze vergrijpboete is de man het niet eens. Hof Arnhem oordeelt echter in het voordeel van de inspecteur. de belastingplichtige wist dat over de afkoopsom inkomstenbelasting was verschuldigd. Na het zien van de aangifte had ie zijn belastingadviseur hierop moeten wijzen. Door dit na te laten is er sprake van grove schuld.

Wordt een lijfrenteverzekering afgekocht, dan hebben verzekeraars een renseigneringsplicht (Renseignement), ook wel opgaveplicht genoemd. Zij geven aan de belastingdienst door dat een afkoopsom wordt uitgekeerd. De belastingplichtige is vervolgens zelf verantwoordelijk voor het opgeven van de afkoopsom in zijn aangifte. Bij zijn definitieve aangifte wordt zo alsnog inkomstenbelasting geheven over de ontvangen afkoopsom.

In dit geval werd een oud regime lijfrenteverzekering afgekocht. De verzekeraar keert dan het hele bedrag zonder inhoudingen uit. In het geval een nieuw regime lijfrente (Brede Herwaardering en Wet inkomstenbelasting 2001) wordt afgekocht, gaat de verzekeraar over tot het reserveren van een bedrag. Gereserveerd wordt 72% van de afkoopwaarde, dan wel, als de som van de betaalde premies meer bedraagt dan de afkoopwaarde, 52% van de som van de betaalde premies en 20% van de afkoopwaarde van de lijfrente. Het restant wordt uitgekeerd.

De gereserveerde bedragen worden pas uitgekeerd als de verzekeraar:

– een verklaring van de belastingdienst heeft ontvangen dat wij niet langer aansprakelijk zijn voor de inkomstenbelasting; of

– een kopie van de aangifte heeft ontvangen waarin de afkoopsom is opgenomen plus een bewijs dat het bedrag van de aanslag is voldaan; of

– een kopie van de aangifte heeft ontvangen waarin de afkoopsom is opgenomen plus het verzoek de gereserveerde inkomstenbelasting en revisierente geheel of gedeeltelijk aan de belastingdienst uit te keren. Een eventueel restant wordt aan de belastingplichtige uitgekeerd.

Dankzij de renseigneringsplicht is de belastingdienst ermee bekend dat de belastingplichtige een afkoopsom heeft ontvangen waarover inkomstenbelasting is verschuldigd. De belastinginspecteur zal de aangifte hierop controleren. Is in de aangifte de afkoopsom niet opgegeven, dan zal de inspecteur de aangifte corrigeren. Daarnaast kan de inspecteur een boete opleggen als er sprake is van opzet of grove schuld.

Vanaf 2010 zijn verzekeraars inhoudingsplichtig voor afkoopsommen en speelt renseignement dus veel minder. De verzekeraar gaat dan 52% van de afkoopsom of, als dat bedrag hoger is, 52% van de som van de betaalde premies inhouden en afdragen aan de belastingdienst.