Indemniteitsbeginsel een principe uit het verzekeringsrecht

IndemniteitsbeginselHierbij geldt voor schadeverzekeringen dat de verzekering niet mag leiden tot uitbetaling van een hoger bedrag, dan dat de schade was. Dit beginsel geldt alleen bij schadeverzekeringen. Het indemniteitsbeginsel wordt ook wel het indemniteitsprincipe genoemd en is dwingend recht.
Toch zijn er nog veel details verbonden aan dit uitgangspunt. Met voorbeelden en uitzonderingen krijgt u hieronder een uitgebreide toelichting.

Voorbeeld indemniteitsbeginsel

Tijdens het bezoek van een vriend komen er door zijn aangelijnde hond krassen op de parketvloer. Er zaten al kleine beschadigingen in de keuken en in de woonkamer zat al een lelijke kras op de vloer. Het schuren van de gehele vloer kost € 2.000. De expert stelt de schade vast op € 400,- als tegemoetkoming in de kosten voor het schuren van de hele vloer. Het zou immers niet redelijke zijn als iemand bij een claim “financieel beter wordt van een schade”.Natuurlijk mag best de gehele vloer worden geschuurd. Maar dan zal het restant bedrag van € 1.600 voor eigen rekening komen.

Uitzondering voorgaande taxatie

Het indemniteitsbeginsel is dwingend recht. Dat betekent dat er niet van afgeweken mag worden. Maar een voorgaande taxatie kan wel het indemniteitsbeginsel opzij zetten. Te denken valt aan een voorgaande waardetaxatie van een gebouw of het afsluiten van een autoverzekering op basis van nieuwwaarde. Zeker als het object beschadigd of zelfs vernietigd is, is waardebepaling erg lastig. Daarom is er vaak behoefte aan een waardebepaling vooraf. Het bij de voorgaande waardetaxatie vastgestelde bedrag blijft bij schade het uitgangspunt voor de berekening van het uit te keren schadebedrag. Eventuele waardeschommelingen blijven buiten beschouwing.

Voorbeeld van toegestaan voordeel

Stelt u zich voor dat u een opstalverzekering heeft afgesloten waarin er verzekerd is naar herbouwwaarde en vervolgens brandt het oude bedrijfsgebouw af. De verzekeraar keert in deze situatie gewoon uit. Het Indemniteitsbeginsel is niet van toepassing. U komt dus in een voordeliger positie terecht. U krijgt immers een nieuw bedrijfsgebouw. Deze situatie is niet in strijd met het indemniteitsbeginsel, omdat de economische waarde en de functie van het bedrijfsgebouw hetzelfde blijven.

Schaderegelingsclausule

In de afspraken met een verzekerde staat vaak een schaderegelingsclausule opgenomen. Zo’n clausule bepaalt dat het vaststellen van de schade achteraf door deskundigen (expert, contra-expert en arbiter) plaats kan vinden en dat de verzekeraar zich ook zal houden aan de waarde die op deze wijze is vastgesteld. Zo’n schaderegelingsclausule kan het dwingend recht namelijk het indemniteitsbeginsel ook opzij zetten.

Produktvoordelen

Verschillende verzekeringsmaatschappijen bieden een “gratis” taxatie aan na het afsluiten van een verzekering. Denk dan ook aan verzekeringen zoals goederen, inventaris, opstal (VVE), huurdersbelang etc. Garantie tegen onderverzekering is feitelijk het opzij zetten van het dwingende recht dat voortkom uit het indemniteitsbeginsel.