Quizje

Een klein quizje met vijf vragen.

1. Stel u heeft in 1988 € 10.000,- belegd in aandelen. Welke waarde denkt u dat dit in 2008 (20 jaar later) ongeveer zal hebben?
2. Stel u heeft in 1988 € 10.000,- besloten te sparen. Welke opbrengst denkt u dat dit in 2008 (20 jaar later) ongeveer zal hebben?
3. Wat doen vastgoedfondsen?
4. En wat is een indexfonds?
5. Is een aandelenfonds net zo risicovol als losse aandelen?

De antwoorden zijn hieronder terug te vinden in het onderzoek dat TNS NIPO voor AXA Investment Managers hield onder duizend Nederlanders. Wij zullen uw antwoorden niet publiceren.

Nederlanders onderschatten de rendementen die zij kunnen behalen met beleggen. Wie twintig jaar geleden 10.000 euro had belegd, had nu gemiddeld 50.000 euro bezeten. Dat resultaat schatten veel Nederlanders veel lager in: afhankelijk van inkomen, opleiding en leeftijd denken ze dat het bedrag nu tussen de 20.000 en 30.000 euro waard zou zijn geworden.

Aan de andere kant worden de opbrengsten van sparen enorm óverschat. Diezelfde 10.000 euro was na twintig jaar sparen gegroeid tot ongeveer 15.000 euro, terwijl veel mensen dénken dat het zich had ontwikkeld tot een waarde van 16.000 tot 18.000 euro. „Wij zien in deze studie ook dat de reputatie van de aanbieder van beleggingsfondsen heel belangrijk wordt gevonden, door vrouwen nog iets meer dan door mannen,’’ zegt Herman Barten, in Nederland verantwoordelijk voor de distributie van de AXA-beleggingen. „Zo’n 70 procent van de ondervraagden kijkt vooral naar de bekendheid van een fonds. Naar het rendement en het risico kijken beleggers veel minder.’’

De geënquêteerden denken in veel gevallen dat zij veel weten van financiële zaken: 70 procent van hen zei goed of zeer goed op de hoogte zijn. „Dat is een hoog percentage,’’ vindt Barten. „In Duitsland, Oostenrijk en België zijn mensen veel bescheidener.’’ Een minder opschepperige opstelling zou terecht zijn, want de ondervraagden bleken minder goed op de hoogte te zijn dan zij zelf dachten. Uit de antwoorden die zij gaven, blijkt bijvoorbeeld dat 60 procent denkt dat vastgoedfondsen panden kopen met achterstallig onderhoud en die dan renoveren en doorverkopen. Voor de goede orde: dat is niet waar. En dan zijn vastgoedfondsen nog de bekendste soort beleggingsfondsen bij de ondervraagden.

Relatief veel ondervraagden dachten dat een aandelenfonds even risicovol is als losse aandelen (bijna de helft) en veel van hen wisten ook niet dat dat je ook met minder dan 5000 euro kunt beleggen. De bekendheid met verschillende soorten fondsen is niet zo groot. Het vastgoedfonds kent driekwart van de duizend particulieren wel en dat geldt ook voor het garantiefonds en het vastgoedaandelenfonds.

Indexfondsen en fonds-van-fondsen kennen veel minder mensen. „Dat is een bekend verschijnsel, de informatie-illusie,’’ zegt Corné van Zeijl van SNS Asset Management. „Overigens geldt die ook voor experts. Je zult nooit helemaal het naadje van de kous weten.’’Mannen blijken wel beter op de hoogte dan vrouwen. Zij beleggen meer, schatten de risico’s beter in en zeggen beleggen minder ingewikkeld te vinden dan vrouwen.

Een illusie die bestaat, is de overtuiging dat ‘het allemaal wel goed geregeld zal zijn’. „De werkelijkheid is vaak anders,’’ schetst William van der Maas van de Federatie Financieel Planners. „Veel mensen weten sinds een paar jaar wel dat 15 procent rendement per jaar kan worden behaald. Maar wij zien ook dat het voor veel mensen moeilijk te bevatten is dat er een groot verschil zitten tussen 3 procent op een spaarrekening of 6 procent bij een beleggingsfonds. En als je dan ook nog voorrekent dat je nog te maken hebt met inflatie, dan zie je het verschil nog duidelijker.’’ Beleggen lijken Nederlanders ook een beetje eng te vinden, valt uit het AXA-rapport op te maken. Als ze 50.000 euro krijgen, denkt maar 4 procent dat ze een deel daarvan zullen beleggen. Ter vergelijking: in België zegt 23 procent te zullen beleggen. Bijna de helft denkt eerst aan sparen. Barten: „Het beeld van Nederlanders als spaarzaam volkje is bevestigd.’

Beleggen begint weer een beetje in de belangstelling te komen, ziet de Postbank. De bank peilt maandelijks de stemming onder beleggers. Zij blijken weer voorzichtig naar beleggen te gaan kijken, terwijl zij de afgelopen maanden juist geld op hun spaarrekening zetten.

Financieel planners scheppen vooral duidelijkheid, zegt Van der Maas. „Als je gaat zeilen, dan kun je precies uitrekenen wat je moet doen om op punt B uit te komen. Maar als je op het verkeerde punt A begint, dan kom je nog niet goed uit.’’