Ondernemers prikken in een open verzuimwond

Veel kennen het machteloze gevoel bij ziekte van een werknemer. Niet zelden hebben zij part noch deel aan de oorzaak (privé problemen, sportblessures) maar draaien zij wel op voor de kosten. De kosten zijn

  • het verdelen van het werk over andere werknemers,
  • een verhoogde zieketeverzuimpremie,
  • veelal 100% doorbetalen van het salaris,
  • etc.

Maar bovenal ergernis. De verzuchting van een ondernemer hieronder spreekt boekdelen: “Werken kon niet, maar kaarten en biljarten ging prima.

MKB Nederland probeert de discussie over deze problemen nu aan te zwengelen in politiek Den Haag maar lijkt nog weinig gehoor te vinden. Hun oplossing na zes weken thuis geen salaris meer. Vermoedelijk krijgen ze daar de handen niet voor op elkaar. Tot dat moment blijft er “slechts” als enige mogelijkheid een goede verzuimverzekering te hebben en zorgvuldig het Stappenplan Wet Poortwachter te volgen.

MKB Nederland: na zes weken thuis geen salaris meer
Waarom zou ik loon moeten doorbetalen als een werknemer met skiën zijn benen breekt? Betalen voor iets waar je niets aan kunt doen en geen controle op hebt, is al jaren een probleem waar ondernemers mee te maken hebben. Zoals een kinderdagverblijf in Nijmegen waar een medewerkster door privéproblemen al bijna twee jaar ‘in de lappenmand’ zit en binnenkort de WIA ingaat. Of een andere werkneemster. Die is al een half jaar afwezig en de ingeschakelde maatschappelijk werkster adviseerde haar een tijd geen contact te hebben met haar werkgeefster. Die moet op haar beurt wel loon doorbetalen.

Alles uit de kast
De directrice van het kinderdagverblijf begrijpt het niet meer. “Ik heb alles uit de kast gehaald om de werkneemster aan het werk te houden. Extra vrije dagen omdat ze aangaf meer tijd nodig te hebben voor herstel, meer loon toen ze financieel krap zat, noem maar op. Het helpt niets. Ik ben heel blij met al mijn werknemers, maar in dit geval houdt het toch een keer op”, uit ze haar verbazing.

Deze werkneemster is niet het enige ziekteverzuim waar de directrice mee te maken kreeg. binnen anderhalf jaar waren drie medewerkers langer dan zes weken ziek. “In de maand februari 2008 had ik zelfs drie medewerkers die door privéproblemen langer dan zes weken afwezig waren. En op 1 maart van dit jaar kon ik van een andere collega haar ziekteverzuim inkorten nadat zij 26 weken niet op de werkvloer was geweest. We hebben het contract in onderling overleg ontbonden.”

Dubbele kosten
Het voorbeeld van het kinderdagverblijf staat niet op zichzelf, ook andere ondernemers klagen over het doorbetalen van loon wanneer een werknemer ziek wordt door privéactiviteiten. Dat de eerste zes weken ziekteverzuim voor hun rekening komt, daar kunnen de meeste werkgevers mee leven. Duurt verzuim langer, dan kan het kostbaar worden, zeker voor ondernemingen met weinig werknemers. Niet alleen is in veel cao’s afgesproken 100 procent van het loon door te betalen, maar er moet ook extra personeel worden ingehuurd. Dubbele kosten dus.

Dergelijke klachten waren reden voor MKB-Nederland om een langlopende discussie aan te zwengelen. De werkgeversorganisatie vindt het onterecht om werkgevers ervoor op te laten draaien als een werknemer arbeidsongeschikt wordt doordat die onverantwoord sport, drugs gebruikt of op een andere manier ziek wordt buiten het werk om. De koepel wil de verantwoordelijkheid verdelen en heeft een lijst opgesteld met situaties waarin wordt aangegeven bij wie dan de verantwoordelijkheid voor ziekteverzuim ligt. Tevens stelt ze voor een verzekering in het leven te roepen tegen het risico van tijdelijke inkomensuitval als gevolg van dit verzuim.

Steunbetuiging
Het onderwerp ligt gevoelig. De vakbonden zijn pertinent tegen een verdeling van kosten bij arbeidsongeschiktheid. Zij die wel voor zijn, vinden het moeilijk aan te geven waar de grens ligt. In een discussie met voorzitter Loek Hermans van MKB-Nederland was SP-partijleider Jan Marijnissen het deels eens met de stellingname van de werkgevers. Een werkgever zou volgens hem niet voor 100 procent de kosten moeten dragen in het geval een werknemer vanwege een risicovolle hobby arbeidsongeschikt raakt. Een opvallende steunbetuiging die direct werd afgezwakt met een kanttekening. Want sporten is ook gezond en laat werknemers misschien wel beter presteren of voorkomt juist dat iemand snel ziek wordt, stelde Marijnissen.

Anoniem
De gevoeligheid blijkt ook uit het feit dat de ondernemers die hun probleem in dit artikel uiten anoniem willen blijven. Ze willen hun personeel niet onnodig tegen de haren in strijken. Over het algemeen zijn ze erg tevreden met hun werknemers, maar er zijn er altijd bij die toevallig steeds weer wat mankeren. Dat overkwam ook een transporteur uit West-Friesland. Een

medewerker kwam na twee jaar ziekteverzuim in de WAO. De transporteur hoorde, naar eigen zeggen, van de huisarts noch van de arbodienst wat de medewerker mankeerde. Wel moest hij de werkplek in stand houden mocht de werknemer ooit terugkeren. Reïntegreren was moeilijk: de werkgever kon alleen chauffeurswerk bieden. Redenen van de ziektemelding, daar moet de werkgever nog steeds naar gissen. Het was in ieder geval niet

gerelateerd aan het werk, is zijn overtuiging. “Je moet eerder denken aan weinig beweging en een leven lang bier. Werken kon niet, maar kaarten en biljarten ging prima.”

Geen personeel meer
De transporteur juicht de oproep van MKB-Nederland toe en waarschuwt voor een negatief effect dat de werkgeversorganisatie niet benoemt. “Ik heb nu nog een personeelslid van 64 jaar en als die weg is, dan stopt het wat mij betreft met het aannemen van mensen. Ik wil geen personeel meer. Maar als meer werkgevers zo denken, dan kan het nog wel eens betekenen dat er minder werkgelegenheid komt. En dat minder kennis wordt doorgegeven.” Ook de directrice van het kinderdagverblijf is huiverig personeel aan te nemen. “Ik wil graag uitbreiden, maar door deze heisa heb ik daar bijna geen zin meer in. Ik heb het afgelopen jaar menigmaal zelf op de werkvloer gestaan, terwijl ik managementtaken moest uitvoeren. Ook andere personeelsleden worden er de dupe van. Die moeten bijspringen en overwerken. Op die manier kun je te veel van hen vragen. Ik probeer dit probleem dan ook zoveel mogelijk bespreekbaar te maken via de personeelsvertegenwoordiging.”

Eerlijke verdeling
Mario van Mierlo van MKB-Nederland kan zich de zorgen en de onmacht van de ondernemers goed voorstellen. Ook de angst personeel aan te nemen begrijpt de beleidsmedewerker. Het is volgens hem daarom van belang aandacht te houden voor het probleem en de discussie te blijven voeren. “De overheid vraagt ons om mensen aan het werk te helpen, maar dan moet het werkgevers niet lastig worden gemaakt. Dat betekent ook dat er een eerlijke kostenverdeling moet komen. De kosten liggen nu te eenzijdig bij de werkgever.”

Hij wil dat de politiek het onderwerp snel oppakt. Het probleem wordt onderkend, maar tot nu toe wordt er lauw gereageerd op de plannen van MKB-Nederland. “Wij hebben een voorzet gegeven en denken met deze lijst een eind te kunnen komen. De tijd is er rijp voor en de politiek kan het dus niet laten liggen.”

(auteur Dinant Dorsthorst op Wetenwaarjeaantoebent)